Raak niet in paniek!
Gebeurt er iets ergs bij jou thuis, onderweg of bij een ander? Dan is het fijn als je zelf eerste hulp kunt verlenen aan kinderen. Het belangrijkste advies: raak niet in paniek. Zolang jij rustig blijft, zal je kind dat ook blijven.
De basisstappen
Zoek eerst een rustige, veilige plek op om eerste hulp te verlenen. Beoordeel de toestand van het kind. Is hij of zij bij bewustzijn? Controleer de ademhaling en voel de hartslag. Weet je wat er aan de hand is en wat je kunt doen? Handel dan meteen. Twijfel je? Schakel de hulp in van de huisarts of – als je denkt dat het ernstiger is – alarmdienst 112. Zij kunnen je precies vertellen hoe je je kind kunt helpen. Vertel zo duidelijk mogelijk in welke toestand het kind verkeert en hoe oud hij of zij ongeveer is.
Eerste hulp bij vallen en stoten
Als je kind valt, is dat best even schrikken. Gelukkig is een val in de meeste gevallen onschuldig en zorgt het meestal niet voor blijvende schade. Soms loopt je kind een schaafwond op, soms botbreuken of een hersenschudding. Lees hieronder de stappen die je moet volgen bij eerste hulp aan kinderen:
Wat doe je bij snij- en schaafwonden?
- Maak de wond goed schoon met lauw water en ontsmettingsmiddel.
- Laat de wond drogen in de frisse buitenlucht.
- Is een pleister nodig? Vervang hem dan dagelijks.
- Ga bij diepe wonden altijd langs de huisarts. Misschien is het nodig om te hechten of plakken.
Wat doe je bij botbreuken of kneuzingen?
Controleer of er sprake is van een breuk of een kneuzing. Bij een botbreuk heeft je kind veel pijn. Ook zal de plek opzwellen en soms staat het lichaamsdeel zelfs in een andere stand. Een kneuzing is onschuldiger en herken je aan een zwelling of bloeduitstorting.
- Denk je dat je kind een bot in de hand, schouder, knie of voet heeft gebroken? Dan is er onmiddellijk medische hulp nodig. Bel direct de huisarts of 112.
- Bel 112 als er sprake is van:
- Breuken of ontwrichtingen van het been, de heup of de bekken
- Verandering van huidskleur, zoals blauw of bleke ledematen
- Heftige pijn
- Open botbreuken
- Denk je dat je kind een kneuzing heeft opgelopen? Zorg ervoor dat het gekneusde lichaamsdeel hoger ligt dan de rest van het lichaam. Koel de zwelling minimaal 10 minuten met een icepack gewikkeld in een theedoek of handdoek. Leg een koelement nooit direct op de huid! Dat kan voor onderkoelingsverschijnselen zorgen.
Wat doe je bij een hersenschudding?
Je kind kan bij een ongelukkige valpartij een hersenschudding oplopen. Een hersenschudding kun je herkennen aan:
- Tijdelijk verlies van bewustzijn
- Hoofdpijn
- Misselijkheid en/of overgeven
- Duizeligheid
- Dof of wazig zien
Denk je dat je kind een hersenschudding heeft? Koel de bult met een coldpack gewikkeld in een theedoek en overleg met de huisarts wat wijsheid is. Bel 112 als je kind bewusteloos of minder aanspreekbaar is, hevige hoofdpijn heeft of benauwd is.
Houd je kind na de val gedurende 24 uur goed in de gaten. Controleer je kind de eerste paar uur elk uur, daarna om de 2 uur. Ook ’s nachts.
Eerste hulp bij verbranding
Een hete spies van de BBQ leuk om mee te spelen? Voor jou is die vraag makkelijk te beantwoorden, voor een kind niet. Het is voor kinderen best lastig om ‘hete’ gevaren in te schatten. Helaas levert dat ieder jaar veel brandwonden op.
Je kind kan ook brandwonden oplopen door chemische stoffen of de aanraking van een berenklauw. Het verschilt per brandwond hoe ernstig de schade is. We onderscheiden daarin verschillende gradaties:
Eerstegraads brandwonden
De huid is rood, licht gezwollen en pijnlijk. Deze oppervlakkige wonden kun je vaak zelf behandelen en genezen snel. Een voorbeeld van eerstegraads brandwonden is een zonverbranding.
Tweedegraads brandwonden
De huid is rood, gezwollen, pijnlijk en er zitten blaren op. Wanneer de blaren kapot zijn, ziet de wond er nat uit.
Derdegraads brandwonden
De huid is wit, beige/bruin of zwart, droog en leerachtig en de wond doet nauwelijks pijn omdat de zenuwen zijn aangetast.
Wat moet je doen bij brandwonden?
- Bel bij derdegraads brandwonden en bij twijfel altijd 112.
- Heeft je kind een eerstegraads brandwond en is de huid gezwollen of heeft je kind ziekteverschijnselen, zoals rillingen, koorts, misselijkheid, braken en hoofdpijn? Bel dan de huisarts.
- Koel de brandwond direct onder lauw stromend kraanwater.
- Vergeet niet om zo snel mogelijk de kleren en luier uit te trekken. Als je de kleren weghaalt, wordt de pijn van de hitte minder en zie je waar je moet koelen. Is de kleding vastgesmolten op de huid? Laat de stof dan zitten en knip de kleding eromheen weg.
- Raak de brandwond niet, of zo min mogelijk, aan.
- Smeer niets op de brandwond.
- Dek de tweede- en derdegraads brandwond na het koelen af met niet-klevend verband, een steriel kompres of schone theedoek.
Eerste hulp bij vergiftiging
Kinderen van 2 tot 5 jaar zijn altijd op avontuur. Soms verdwijnt er ineens iets in hun mond. Vaak is dat speelgoed, maar het kunnen ook medicijnen, schoonmaakmiddelen of planten zijn. Je kind kan na het binnenkrijgen van giftige stoffen heel ziek worden. Symptomen hiervan zijn bewusteloosheid, heftige pijn in de buik, moeite met ademen en blaren op de lippen en in de mond.
Wat doe je bij bij vergiftiging?
- Achterhaal wat je kind heeft ingeslikt of gegeten.
- Heeft je kind uitwendige wonden, is hij of zij niet alert, bewusteloos of benauwd? Bel dan meteen 112 en volg de instructies van de hulpverlener. Laat je kind niet braken en/of drinken.
- Bel in alle andere gevallen de huisarts. Wacht niet af!
- Heeft je kind een bijtende stof binnengekregen? Spoel de mond met water en laat dit water weer uitspugen. Zorg ervoor dat je kind het water niet doorslikt. Voorbeelden van bijtende stoffen zijn vaatwastabletten, gootsteenontstopper en ammoniak.
- Is je kind buiten bewustzijn maar ademt hij of zij normaal? Leg je kind dan in de stabiele zijligging.
- Moet je naar de huisarts of het ziekenhuis? Neem de rest van het gif of de verpakking mee, zodat de arts kan zien wat je kind heeft binnengekregen.
Voorkomen is beter dan genezen
Een ongeluk zit in een klein hoekje, maar je kunt als ouder gelukkig veel doen om te voorkomen dat er in huis iets vervelends met je kind gebeurt. Met deze voorzorgsmaatregelen weet je dat je de belangrijkste basis op orde hebt:
- Plaats zowel boven als beneden traphekjes.
- Zorg ervoor dat scherpe voorwerpen altijd buiten het bereik van kinderen liggen.
- Plaats hoekbeschermers op meubels met een scherpe rand.
- Houd schoonmaakmiddelen veilig buiten het bereik van kinderen.
- Zorg dat het ledikant van je kind hoog genoeg is, zodat hij of zij er niet overheen kan vallen.
- Berg medicijnen op in een hoge of afgesloten kast.
- Drink geen warme dranken met je kind op schoot.
- Werk alle snoeren weg en zorg voor beveiligde stopcontacten.
- Kook zoveel mogelijk op de achterste pitten en draai de steel van de pan naar achter.
- Installeer veiligheidshaakjes op lades en kasten, zodat je kind ze niet zelf kan openmaken.
Volg zelf een EHBO cursus
Lezen over EHBO bij peuters en kleuters is één. Maar het is misschien nog wel fijner als je in de praktijk kunt oefenen met noodsituaties. Heb je daar behoefte aan? Bij het Rode Kruis kun je een EHBO cursus baby’s en kinderen volgen. Je leert hier welke letsels veel voorkomen bij kinderen en hoe je ze behandelt.
Meer weten over EHBO bij kinderen?
Heb je nog meer vragen over eerste hulp bij kinderen? Mailen mag altijd. Wij hebben bij BLOS kinderopvang uitgebreide kennis van EHBO. Wij helpen je daarom graag met tips en meer informatie over EHBO bij kinderen.