Wat is risicovol spelen?
Risicovol spelen is het doen van spannende, uitdagende en avontuurlijke activiteiten waarbij er een risico bestaat op lichte verwondingen. Denk bijvoorbeeld aan een schaafwond of een bult. Risicovol spelen is iets anders dan gevaarlijk spelen. Bij gevaarlijk spelen bestaat er een rechtstreekse dreiging en is het kind de controle kwijt. Hierop heb je zelf weinig invloed.
Waarom is risico spelen belangrijk?
Risicovol spelen is goed voor de ontwikkeling van je kind. Bij risicovol spelen leert je kind waar op dat moment zijn of haar grens ligt. Met vallen en opstaan leert je kind wat het wel en nog niet kan. Door activiteiten aan te bieden in de ‘zone van naaste ontwikkeling’, geef je je kind uitdaging en kansen om nieuwe dingen te leren. Met activiteiten die zich afspelen in de zone van naaste ontwikkeling, bedoelen we activiteiten die zich tussen twee niveaus bevinden: het niveau van de actuele ontwikkeling en dat van de naaste of nabije ontwikkeling. Het zijn activiteiten die je kind nog nét niet zelfstandig kan. Door de juiste, minimale hulp en begeleiding te bieden, ontstaan leermomenten en stijgt je kind boven zichzelf uit. Naast dat risicovol spelen leerzaam is, is het ook nog eens harstikke leuk. Van de opwinding, spanning en trots als iets gelukt is, doet je kind spelenderwijs nieuwe ervaringen op en groeit het zelfbewustzijn en zelfvertrouwen.
Voordelen van risicovol spelen
Door je kind vanaf jonge leeftijd risico’s te laten inschatten, kun je letsel voorkomen. Dat klinkt misschien gek. Want je laat je kind risico’s nemen met kans op lichte verwondingen. Toch is het zo. Bij risicovol spelen verlegt je kind namelijk zijn of haar grenzen. Hierdoor wordt het motorisch vaardiger, zelfverzekerder, zelfredzamer en socialer. Ook leert je kind angsten te overwinnen en ontwikkelt het doorzettingsvermogen. Door het maken van inschattingsfouten leert je kind wat al wel en wat nog niet lukt en kan het in het vervolg bewustere keuzes maken.
Voorbeelden van risicovol spelen
Risicovol spelen kan op verschillende manieren. Hieronder geven we een aantal voorbeelden.
- Trek- en duwspelletjes
Door spelenderwijs te trekken en te duwen leert je kind zijn of haar eigen grenzen kennen. Denk aan stoeien, worstelen, touwtrekken of spelen met stokken.
- Spelen op hoogte
Bij spelen op hoogte bestaat er een kans dat je kind valt. Voorbeelden hiervan zijn balanceren, springen, schommelen en hangen aan het klimrek.
- Spelen met gevaarlijke voorwerpen
Door te spelen met gevaarlijke voorwerpen leert je kind omgaan met scherpe, zware, hete of harde voorwerpen en materialen. Kinderen tot 4 jaar kun je bijvoorbeeld leren knippen met een scherpe schaar of laten knutselen met een prikpen. Oudere kinderen kunnen takken slijpen met een zakmes, een hut bouwen met gereedschap of darten met echte dartpijlen.
- Spelen met snelheid
Bij spelen met snelheid versnelt je kind zijn of haar lichaam, eventueel met een hulpmiddel. Dit kan op tal van manieren. Bij jonge kinderen door te rennen, te schommelen of te fietsen op een loopfiets of driewieler. Kinderen vanaf 4 jaar kunnen rennend van een heuvel af, skaten, fietsen, steppen of schaatsen.
- Spelen op risicovolle plekken
Door je kind op onbekende, niet omheinde of op harde, gladde of hete plekken te laten spelen vergroot je de speelwereld. Risicovolle plekken kunnen bijvoorbeeld zijn bij water, vuur, sneeuw, ijs of in een bos.
Risicovol spelen bij BLOS kinderopvang
Op de kinderdagverblijven en BSO’s van BLOS kinderopvang leren we je kind omgaan met kleine risico’s. We geven je zoon of dochter de ruimte om te ontdekken, te springen en te klimmen en klauteren. Onze pedagogisch medewerkers zoeken naar de uitdaging die de kinderen nodig hebben. Ze leren de kinderen gevaren te herkennen, verantwoorde risico’s te nemen en hier zo goed mogelijk mee om te gaan. Het leren omgaan met kleine risico’s doen we spelenderwijs door het aanleren van veiligheids-, gedrags- en hygiëneregels. Zo leren we de kinderen op het kinderdagverblijf zelfstandig te klimmen in plaats van hen op te tillen. Kinderen op de BSO leren met een scherp mes brood te smeren en te snijden.
Tips van onze pedagogisch coaches
Hoe laat je je kind uitdagend, maar veilig spelen? Onze pedagogisch coaches geven tips!
- Moedig je kind aan om nieuwe dingen te doen en te ontdekken. Probeer daarbij wel afstand te houden en grijp alleen in als er echt gevaar op de loer ligt. Leg je kind dan ook uit waarom je ingrijpt.
- Laat je kind eerst op een rustige plek oefenen. Zo krijgt het stap voor stap meer zelfvertrouwen. Daarnaast is het ook fijn voor je eigen gemoedstoestand.
- Jij kent je kind het beste. Kijk en luister daarom goed naar je kind en volg je gevoel bij het bepalen van welk risico jij acceptabel vindt. Probeer je kind uit te leggen waarom iets wel of niet mag door de risico’s te benoemen.
- Wacht 10 seconden met ingrijpen. Kijk wat er gebeurt, waarom je het eng vindt en hoe groot het risico is. Grijp natuurlijk wel in als het risico té groot is.
- Gaat het een keer mis? Help je kind dan en stimuleer hem of haar het opnieuw te doen. Onthoud wel: pushen heeft geen zin.
Doe de test!
Test hoe veel risico jij en je kind nemen tijdens het spelen met de test van Groeiboom! Na de test krijg je leuke opdrachten en tips en weet je wat je kunt doen om je kind meer risicovol te laten spelen.